داروی راکوتان و چشم
راکوتان ROACCUTANE® یا ایزوتره تینوئین (Isotretinoin) از نظر شیمیایی(۲Z,4E,6E,8E)-3,7-dimethyl-9-(2,6,6-trimethylcyclohex-1-enyl)nona-2,4,6,8-tetraenoic acid است و همچنین بنام ۱۳_سیس_رتینوئیک اسید نیز نامیده می شود. ایزوتره تینوئین هم با رتینوئیک اسید و هم با رتینول (ویتامین آ ) مربوط است. فرمول مولکولی آن C20H است.
ایزوترتینوین یک دارو برای درمان آکنه شدید است. این دارو به صورت کپسول خوراکی، بیشتر با نام های تجاری راکوتان (Roaccutane) و آکوتان عرضه می شود. ایزوترتینوین از مشتقات ویتامین آ است که به صورت طبیعی با میزان خیلی کم در بدن انسان وجود دارد. این دارو از طریق کاهش چربی پوست (وادار کردن غده های چربی پوست به کم کردن تولید چربی) باعث کم شدن آکنه در پوست میشود.
راکوتان به شکل کپسول های ژلاتینی خوراکی ۱۰ و ۲۰ میلی گرمی موجود است. و همچنین مواد زیر نیز در آن بکار رفته است: روغن سویا,موم زرد,روغن نباتی هیدروژنه, ژلاتین, گلیسرول, آب, سوربیتول, مانیتول, نشاسته ذرت فراوری|فراوردهشده, تیتانیوم دی اکسید و…
ایزوتره تینوئین، رتینوئیدی است که عملکرد غدد چربی و کراتینیزاسیون (شاخی شدن و پوسته پوسته شدن) را مهار می کند؛ گرچه مکانیسم دقیق آن نامعلوم است.
عوارض چشمی
عوارض چشمی در ارتباط با مصرف راکوتان (ROACCUTANE) شامل: خشکی چشم، کدورت قرنیه، کنژنکتیویت(التهاب ملتحمه)، بلفاریت(التهاب لبه پلکها)، کاهش دید شب و کراتیت(التهاب قرنیه) است که معمولا با قطع دارو بهبود می یابد.
خشکی چشم با مصرف پماد های نرم کننده یا قطره های اشک مصنوعی بهتر می شود. به علت احتمال بروز کراتیت، بیماران مبتلا به خشکی چشم باید پیگیری شوند. بیمارانی که دچار مشکلات چشمی می شوند، باید توشط چشم پزشک باتجربه معاینه شده و قطع دارو مد نظر قرار گیرید.
ممکن است عدم تحمل لنز تماسی بوجود آید که در این صورت لازم است بیمار در طی درمان از عینک استفاده کند.
کدورت قرنیه نیز ممکن است در مصرف کننده گان راکوتان ایجاد شود که بیشتر زمانی دیده می شود که دوز بالای دارو در بیماران با اختلالات کراتینیزاسیون(بیماری های پوسته ریزی دهنده) استفاده شود.
همه بیمارانی که دچار مشکلات چشمی می شوند، باید دارو را قطع کرده و تحت معاینه چشم پزشکی قرار گیرند.
موارد مصرف
معمولآ این دارو در جوش های نوع شدید و در مواردی تجویز میشود که داروهای معمول آکنه (مانند بنزوییل پروکساید) مؤثر واقع نشده اند.اما در موارد معمولی نیز قابل استفاده است.
موارد عدم مصرف
- هنگام بارداری و یا شیردهی: زیرا باعث سقط جنین و یا عقب ماندگی نوزاد میشود و عوارض نامطلوبی روی طفل برجا میگزارد.
- حساسیت نسبت به ویتامین آ رواکوتان و داروهای مشابه آن
- مصرف همزمان با پادزیست (آنتی بیوتیک) ها بویژه تتراسیکلین
- داشتن نارسایی کبدی ویا کلیوی
- مبتلایان به چربی خون (گلیسرول و تری گلیسرید) بالا
- وجود سطح بالای ویتامین آ در بدن
- مصرف در کودکان و کهنسالان
درمان
پیش از آغاز درمان
این دارو باید حتمآ تحت نظر پزشک متخصص پوست استفاده شود.لذا از مصرف سر خود جدآ خودداری کنید.
پزشک خود را در خصوص هرگونه سابقه حساسیت، بیماری قبلی و استفاده از داروهای دیگر آگاه کنید.
یک آزمایش برای تعیین سطح کلسترول خون توصیه میشود.
نحوه درمان و مقدار مصرف
میزان مصرف دارو بستگی به نظر پزشک معالج شما دارد. مصرف روزان? دارو ۰٫۵ تا ۱ میلیگرم برای هر کیلوگرم وزن بدن میباشدکه بسته به شدت بیماری تعیین میگردد. به عنوان مثال یک فرد ۸۰ کیلوگرمی با شدت آکنه متوسط روزانه باید دو کپسول ۲۰ میلیگرمی مصرف کند.
کپسول ها باید بلافاصله بعد از غذا میل شود.در صورت فراموش کردن یک وعده،اگر وعده بعد نزدیکتر بود از وعد? بعدی آغاز کنید و هیچگاه دو کپسول را با فاصل? زمانی کوتاه نخورید.
طول دوره درمان
طول دوره درمان نیز با نظر پزشک تعیین میگردد. طول درمان آکنه بوسیل? رواکوتان بین ۴ تا ۸ ماه متغیر است.
تأثیر دارو
در هفتههای آغازی درمان احتمالآ جوش های شما شدیدتر میشود. این به خاطر آنست که در ابتدا پوست در مقابل دارو واکنش نشان میدهد و با تولید چربی بیشتر سعی در تعدیل شرایط دارد که افزایش ترشح چربی منجر به تولید جوش های بیشتر میگردد. در این باره نگران نباشید. این امر نشان دهند? آنست که دارو مؤثر واقع شده است. پس از این (حدودآ از هفته سوم به بعد) میزان آکنه بطور شگفت آوری کاهش مییابدو این بهبودی حتی پس از پایان یافتن دارو نیز ادامه پیدا میکند.
توصیههای طول درمان
- اگر در طول درمان حامله شدید، فورآ دارو را قطع نموده و پزشک خود را در جریان قرار دهید.توصی? من اینست که در طول در از داروهای پیشگیری کننده استفاده کنید.
- در طول درمان همواره با جلسههای منظم پزشک را از حال خود مطلع کنید.همچنین سطح کلسترول خون نیز باید بطور ماهیانه آزمایش شود.
- بدون مشورت پزشک دارو را قطع نکنید و میزان مصرف را نیز تغییر ندهید.
- دارو را در موارد مشابه مصرف نکنید و مصرف آنرا به دیگران توصیه نکنید.
- بدون مشورت پزشک همزمان از داروهای دیگر استفاده نکنید.
- در طول دوره درمان و یک ماه پس از آن از اهدای خون اجتناب کنید.
- تا حد امکان از قرار گرفتن در معرض نور خورشید دوری کنید و از کرم های ضد آفتاب استفاده کنید.در طول درمان حساسیت پوست شما نسبت به آفتاب افزایش مییابد.
- از کیسه کشیدن پوست اجتناب کنید؛ زیرا به علت حساس شدن پوست احتمال ایجاد گودال (scar) روی پوست افزایش مییابد.
- از مصرف مشروبات الکلی در طول درمان خودداری کنید؛زیرا باعث عوارض کبدی خواهد شد.
سایر عوارض جانبی
هر دارویی دارای یک رشته فواید و یک رشته عوارض نامطلوب است. رؤاکوتان نیز از این قاعده جدا نیست.
تمام این عوارض در یک فرد دیده نمیشود ولی احتمال وقوع هر یک وجود دارد.
- خشکی لب: بارزترین عارضه این داروست که با استفاده از کرم های چرب کننده مثل کرم وازلین مرتفع میشود.
- خشکی دهان،بینی،چشم:دراین موارد در صورت تمایل میتوانید از قطره چشمی و کرم داخل بینی استفاده کرد.با توجه به خشکی چشم استفاده از لنزهای چشمی توصیه نمیشود.
- خونریزی بینی:معمولآ در هفتههای دوم یا سوم که خود به خود مرتفع میشود.
- درد خفیف مفاصل و ماهیچه ها بویژه زانو
- احساس خستگی و سردرد خفیف
- حساس شدن پوست به آفتاب و آفتابسوختگی
- افزایش ریزش مو: اکثرآ زودگذر ولی در موارد بسیار نادر ممکن است دائمیشود.
این عوارض عمومآ ملایم و زودگذرند. اکثر آنها پس از اتمام دوره درمان رفع میشوند.
در صورت مشاهده این عوارض فورآ دارو را قطع کنید و پزشک خود را در جریان بگذارید:
- حالت تهوع
- استفراغ
- سردرد شدید و مزمن
- تاری چشم و اختلال در بینایی
- احساس افسردگی شدید
نشانههای افسردگی اینها هستند:
احساس غمگین بودن دائمی,بی علاقگی نسبت به کارهایی که قبلآ به آنها علاقه مند بوده اید,خوابیدن بیش از حد و خواب های پریشان, تغییرات اشتها و وزن بدن,احساس اضطراب دائمی, گریز از دوستان و آشنایان,احساس بی حوصلگی همیشگی , احساس پوچی و گناه.
البته نشانههای افسردگی همواره در حد زیاد ودائمی افسردگی را اثبات میکند.
عوارض جانبی این دارو نباید شما را نگران کند،ممکن است هیچکدام از این عوارض در شما مشاهده نشود.