ادبیات و چشم

چشم و اجزای آن در ادبیات جایگاهی ویژه و ممتاز دارند. چشم در فرهنگ و ادبیات ملل مختلف و بخصوص کشور عزیزمان ایران جلوه خاصی دارد. قدرت نمایی این عضو کوچک قلمرو وسیعی از مضامین ادبی را به زیر فرمان خود کشیده و معانی و عواطفی متضاد چون عشق و نفرت، مهربانی و سنگدلی، دوستی و دشمنی، خشم و بخشش، اندوه و شادی، صداقت و ریا و بسیار چیزهای گفتنی و ناگفتنی دیگر را در برد گسترده خود گنجانده است. ادبا و شعرا و حتی منابع دینی به این عضو بیش از اعضای دیگر بدن توجه نموده اند:

شاد زی با سیاه چشمان شاد که جهان نیست جز فسانه و باد

وحیدی شیرازی

اي پرده پرده ي چشم توام باغ هاي سبز در زير سايه ي مژه ات خوابم آرزوست

فریدون مشیری

دیده را فایده آنست که دلبر بیند ور نبیند چه بود فایده بینایی را

سعدی

من چشم از او چگونه توانم نگاه داشت کاول نظر به دیدن او دیده ور شدم

سعدی

گفته بودي كه چرا محو تماشاي مني؟ و آنچنان مات كه يكدم مژه