پيرچشمي چیست؟  presbyopia

عدسی Crystalline Lens

عدسی چشم Crystalline lens

عدسي عضوي است محدب الطرفين ، قابل انعطاف، بدون رگ و شفاف با قطر 9 ميليمتر و ضخامت 4 ميليمتر که ما بين مايع زلاليه و زجاجيه چشم قرار دارد. و توسط زنولها به شيارهاي بين جسم مژگاني اتصال دارد.عدسي در پشت مردمک واقع شده است و عمل تطابق و متمرکز کردن نور بر روي شبکيه را انجام مي‌دهد.

عدسی چشم crystalline lens

فیلم ساختمان عدسی چشم Crystalline Lens video

جسم مژگانی Cilliary body

جسم مژگانی (ciliary body) بخش ضخیم لایه میانی (لایهٔ عروقی) چشم است که حد فاصل مشیمیه و عنبیه است.جسم مژگانی از ماهیچه مژگانی و زوائد مژگانی تشکیل شده‌است. جسم مژگانى (Ciliary Body) عضوى است با مقطع مثلثى که از يک ناحيه قدامى چين‌دار (Pars Plicata) و يک ناحيه خلفى مسطح (Pars Plana تشکيل شده است.

جسم مژگانی چشمcilliary body

مويرگ‌هاى آن برخلاف عنبيه داراى منافذ هستند لذا فلورسئين وريدى از آنها نشت مى‌کند. لايه بى‌رنگ داخلى اپى‌تليوم سيليارى ادامه لايه شبکيه عصبى و لايه رنگى خارجى آن ادامه لايه شبکيه عصبى و لايه رنگى خارجى آن ادامه لايه پيگمانته شبکيه است. زوائد مژگانى (پارس پليکا) مسئول ترشح زلاليه است. جسم مژگانى حاوى عضلات طولى (تغييردهنده اندازهٔ سوراخ‌هاى شبکيه ترابکولار) عضلات حلقوى (مسئول عمل تطابق) و عضلات شعاعى است. عروق و اعصاب جسم مژگانى مشابه عنبيه است.

سطح پشتی جسم مژگانی دارای فرورفتگی و برآمدگی‌های متناوب و منظمی است. از عمق فرورفتگی‌ها، رشته‌هایی به نام رباط آویزان‌کننده خارج شده، به عدسی می‌چسبد. سر دیگر این رشته‌ها به عضلات مژگانی چسبیده است. انقباض عضلات مژگانی باعث تغییر تحدب عدسی و تطابق می‌شود. این عضلات توسط اعصاب پراسمپاتیک زوج سوم، عصب‌دهی می‌شوند. در امتداد جسم مژگانی، عنبیه به شکل صفحه مدوری جلوی عدسی قرار گرفته و با تغییر قطر مردمک، میزان عبور نور به کره چشم را تنظیم می‌کند. در ضخامت عنبیه، دو دسته ماهیچه به شکل حلقوی (تنگ‌کننده) و شعاعی (گشادکننده) قرار گرفته‌اند.

پير چشمي presbyopia

پیرچشمی presbyopia

در هنگام مطالعه، عدسي با تغيير انحنای خود اين امکان را ايجاد مي‌نمايد که بتوانيم اجسام نزديک را بخوبي ببينيم. اين قابليت از سن 40 تا 45 سالگي به بعد، کاهش مي‌يابد و بنابراين پير چشمي عارض مي‌گردد، بدين معنا که براي ديد نزديک و مطالعه نياز به عينک جداگانه خواهد بود.

تطابق عدسی چشم Lens Accomodation

هنگامی که فردي به نزديک نگاه مي‌کند، انقباض عضله سيلياري(جسم مژگانی)، کشش عدسي را کم مي‌کند و لذا عدسي کروي‌تر شده و قدرت انکساري بيشتري پيدا مي‌کند و تصوير جسم نزديک را بر شبکيه مي‌اندازد (عمل تطابق). در نگاه به دور عکس اين حالت اتفاق مي‌افتد. با پير شدن و کاهش حالت ارتجاعي عدسي ، قدرت تطابق آن کاهش مي‌يابد و فرد اجسام نزدیک تار مي‌بيند. اين همان حالتي است كه به آن پير چشمي گفته مي شود.

تطابق Accomodation

به گفته دیگر، “تطابق” عبارتست از توانایی چشم برای تغییر تمرکز از روی اشیاء دور بر روی اشیاء نزدیک و تمرکز از روی اشیاء نزدیک بر روی اشیاء دور و همچنین فواصل بین آنها. اغلب افراد پس از رسیدن به سنین بیش از چهل سالگی احساس می کنند که برای مطالعه و دیدن اشیاء نزدیک به عینک نیاز دارند. این تغییرات در عدسی را” پیر چشمی” می نامیم. در پیر چشمی بدلیل کاهش انعطاف پذیری عدسی چشم، عضلاتی که مسئول تطابق هستند – (عضلات مژگانی) – نمی توانند بخوبی این عمل را انجام دهند.

پیر چشمی تقریبا در همه افراد اتفاق می افتد. همچنین همه افرادیکه عیوب انکساری (نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم) دارند نیز دچار پیر چشمی می شوند. اما در افراد نزدیک بین پیر چشمی مزاحمت کمتری ایجاد می کند. زیرا نزدیک بینی تا اندازه ای پیر چشمی را خنثی کرده و افراد برای دیدن اجسام نزدیک مشکل کمتری دارند.

فیلم پیرچشمی Presbyopia video